---

Werkdefinitie

De natuur als pedagogische buitenruimte is een omgeving waarin kinderen actief en autonoom met de natuur in contact komen. De omgeving prikkelt de zintuigen en biedt gevarieerde mogelijkheden voor spel en exploratie. Het doel is om een diepe verbinding met de natuur tot stand te brengen, wat bijdraagt aan het welzijn en de ontwikkeling van kinderen.

Waarom is de natuur als pedagogische ruimte belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen?

De natuur als pedagogische ruimte is essentieel voor de ontwikkeling van kinderen omdat het een omgeving biedt die hun zintuigen prikkelt, hun autonomie bevordert, hen helpt een band met de natuur op te bouwen en een positieve invloed heeft op hun welzijn, mentale gezondheid, sociale vaardigheden, zelf-regulatie, concentratie en zelfvertrouwen. Ook doet de natuur een beroep op de fysieke mogelijkheden van een kind waardoor het wordt uitgedaagd zich motorisch verder te ontwikkelen. Bovendien biedt de natuur mogelijkheden voor verschillende soorten spel, zoals functioneel spel en creatief spel. Voor jonge kinderen is functioneel spel essentieel om de wereld te begrijpen, terwijl creatief spel bijdraagt aan de ontwikkeling van emotionele, cognitieve en sociale vaardigheden. De natuur kan zelfs levenslange positieve effecten hebben: volwassenen die op jonge leeftijd actief waren in de natuur, vertonen meer levensvreugde en meer milieubewust gedrag.

Hoe zet je de natuur in als pedagogische ruimte?

Bij het benutten van de natuur als pedagogische ruimte gaat het om meer dan alleen de aanwezigheid van natuur. Het gaat om de actieve interactie tussen kinderen en de natuurlijke omgeving, waarbij de rol van de professional en de kwaliteit van de buitenruimte beiden van groot belang zijn.
De belangrijkste elementen om de natuur als pedagogische ruimte vorm te geven:

• Stimuleer actieve betrokkenheid van kinderen:
  • Zorg voor een omgeving waarin kinderen de natuur actief met al hun zintuigen kunnen ervaren. Dit kan ook met behulp van losse materialen zoals stenen, bladeren, takken, aarde en water.
  • Geef kinderen de ruimte om de natuur te onderzoeken, te veranderen en er zorg voor te dragen. Dit stimuleert een band met de natuur.
• Bied autonomie en vrijheid aan de kinderen:
  • Laat kinderen de natuur op hun eigen manier ontdekken in vrij spel, zonder te veel sturing van jou als professional. Hierdoor wordt een beroep gedaan op hun zelfstandigheid en creativiteit.
  • Geef kinderen mogelijkheden voor uitdagend oftewel risicovol spel. Dit stimuleert onder andere de motorische ontwikkeling en het zelfvertrouwen.
  • Observeer het kind en ondersteun waar nodig, zonder het spel te veel te sturen. De natuurlijke omgeving en het kind zelf zijn leidend voor het spel van het kind.
• Zorg voor een kwalitatief hoogwaardige buitenruimte:
  • Zorg voor natuurlijke elementen zoals groen, bomen, struiken, water, zand, etc.
  • Zorg voor afwisselende oppervlakken en materialen. Denk aan oneffen terrein, klimmogelijkheden en schuilplaatsen.
  • Zorg voor losse natuurlijke materialen waarmee kinderen naar eigen inzicht kunnen spelen zoals takken, stenen, etc.
  • Bied mogelijkheden voor sensorisch spel, zoals het voelen van verschillende texturen, het ruiken van planten en het luisteren naar de geluiden van de natuur.

Een natuurlijke omgeving van hoge kwaliteit, gecombineerd met een pedagogische aanpak die kinderen in hun spel ondersteunt, is cruciaal om de positieve effecten van de natuur op de ontwikkeling van kinderen te maximaliseren.